Przedmiotem niniejszej analizy będzie wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie (dalej: WSA w Lublinie) z dnia 4.06.2025r. sygn. akt I SA/Lu 93/25. Sąd rozpatrywał skargę podmiotu prowadzącego przedszkole niepubliczne, od decyzji o nałożeniu obowiązku zwroty dotacji w części obejmującej wydatki na pokrycie wynagrodzenia wicedyrektora placówki. Organ dotujący zakwestionował wskazany wydatek, argumentując, że, po pierwsze stanowisko wicedyrektora nie było przewidziane w statucie szkoły, po drugie, związane jest z wykonywaniem zadań administracyjnych i zarządzeniem, które to zadania są również wykonywane przez dyrektora umocowanego w statucie, nie zapewnia racjonalizacji kosztów w związku z realizacją zamierzonego zadania, a tym samym nie powinno być finansowane ze środków publicznych. W rezultacie organ dotujący uznał, że dotacja w części obejmującej sfinansowanie wynagrodzenia wicedyrektora została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem. Stanowisko organu prowadzącego podzieliło Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) podtrzymując decyzję co do obowiązku zwrotu części dotacji.
WSA w Lublinie, pomimo skargi organu prowadzącego utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję SKO oraz organu dotującego. Przede wszystkim sąd ocenił, że skoro w statucie przedszkola nie zostało wprost przewidziane stanowisko dyrektora, lecz statut przewidywał, iż „na czas nieobecności dyrektora przedszkola dyrektor wyznacza osobę go zastępującą, która w tym okresie pełni obowiązki dyrektora przedszkola", to utworzenie osobnego stanowiska wicedyrektora nie znajdowało uzasadnienia, jako, że w razie nieobecności dyrektora – zgodnie ze statutem – szkołą kierowała wyznaczona osoba (p.o. dyrektora na czas jego nieobecności).
Z omawianego wyroku, wynika również istotne ogólne stwierdzenie, jakim jest uprawnienie do oceny wydatkowania dotacji (czyli środków publicznych) nie tylko pod względem formalnym ale również pod względem przepisu art. 44 ustawy z dnia 27.08.2009r. o finansach publicznych (Dz.U. 2024r. poz. 1530) zgodnie, z którym wydatki publiczne powinny być dokonywane:
- w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad:
- uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów,
- optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów;
- w sposób umożliwiający terminową realizację zadań;
- w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.
Jak wskazano w uzasadnieniu wyroku WSA w Lublinie, ocena zasadności wydatków dokonywana przez pryzmat art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. z 2025 r. poz. 439) musi uwzględniać treść art. 44 ust. 3 ustawy o finansach publicznych. Odmienne zapatrywanie prowadziłoby bowiem do przyjęcia kuriozalnego stanowiska, że legalne są każde wydatki związane z kształceniem, wychowaniem i opieką, w tym niecelowe, nieoszczędne a także takie, w których nakłady przynoszą minimalne efekty. Dotacje przeznaczone na realizację zadań szkoły (przedszkola) ograniczone są zatem do ich celowości oraz do bieżących wydatków szkoły (przedszkola). Rola dotacji oświatowej nie polega na subsydiowaniu wszelkiej działalności prowadzonej przez szkołę (przedszkole), czy też pokrywaniu wszelkich jej wydatków.
Inaczej mówiąc, organ dotujący jest też uprawniony do badania celowości wydatkowania środków publicznych pochodzących z dotacji. W tym przypadku uznano, że pokrywanie z dotacji wynagrodzenia wicedyrektor jest sprzeczne z przytoczonymi wyżej zasadami wydatkowania środków publicznych, czego efektem było zobowiązanie do zwrotu części dotacji. Zdaniem organów dotujących z także sądu, organ prowadzący nie wykazał potrzeby utworzenia stanowiska wicedyrektora w przedszkolu, w sytuacji w której statut takowego nie przewidywał a zastępstwo dyrektora podczas jego nieobecności, zgodnie ze statutem pełnił inny wyznaczony pracownik (p.o. dyrektora).
